Zelf een growth mindset ontwikkelen? 10 tips!

Wil je als organisatie ook in de toekomst nog relevant zijn? Dan is het devies: continu in ontwikkeling blijven. Daarvoor moeten je medewerkers zichzelf ook willen en kunnen blijven ontwikkelen. Zorg daarom voor een bedrijfscultuur waarin een growth mindset centraal staat. 

Hoe zo’n bedrijfscultuur eruitziet? Daar kan onze consultant leren & ontwikkelen Mathijs de Boer alles over vertellen: ‘In een organisatie met een growth mindset werken mensen die ervan overtuigd zijn dat ze iedere dag weer beter kunnen worden in hun werk, hun capaciteiten kunnen ontwikkelen en daarom in staat zijn soepel mee te bewegen in de veranderingen.’

Angst leidt tot fixed mindset

Een growth mindset is het tegenovergestelde van een fixed mindset, waarbij mensen juist het gevoel hebben dat hun capaciteiten een vast gegeven zijn. Met die overtuiging zie je feedback niet als een kans om te leren of jezelf te verbeteren, maar voelt het als pure kritiek. Daarom reageren mensen met een fixed mindset vaak defensief op feedback en gaan zij bijvoorbeeld ook anders om met fouten. ‘Zo’n fixed mindset ontstaat in essentie uit angst’, legt onze ervaren trainer en coach Saskia van der Schaaf uit. ‘Angst om niet te voldoen, niet gezien en erkend te worden. Een growth mindset ontstaat juist als we inzien dat we als mens niet onze prestaties zijn. Dat we een intrinsieke waarde hebben. Als je dat inziet, wordt het ineens leuk om te ontdekken, te leren en jezelf uit te dagen. Je eigenwaarde staat dan niet meer op het spel. Ook als je “faalt” is dat een leermoment.’ 

Meteen aan de slag met onze 10 tips

Genoeg reden dus om een growth mindset toe te passen, maar in de praktijk blijkt dat niet altijd zo eenvoudig, merken De Boer en Van der Schaaf. In de waan van de dag is het vaak een uitdaging om hier ruimte voor te maken. En waar begin je? 

Goed nieuws: met deze tips kan ook jij morgen al aan de slag met leren en het ontwikkelen van een growth mindset, waarbij je openstaat voor feedback en verandering. 

Tip 1: maak een bewuste keuze

Kies jij er zelf echt heel bewust voor om je te gaan ontwikkelen op een bepaald terrein? Zo’n bewuste keuze is erg belangrijk voor de kans van slagen. Van der Schaaf: ‘Je eigen autonomie is essentieel in leren. Onderzoek toont dit ook aan. Als het echt een vrije keuze is om je te ontwikkelen, ben je eerder geneigd om ook echt in actie te komen en door te zetten als het lastig wordt.’

Tip 2: focus op leerproces, niet op resultaat

Uit onderzoek blijkt dat mensen die zich richten op leerdoelen, uiteindelijk beter presteren dan mensen die zich richten op resultaatdoelen. Van der Schaaf: ‘Als je doel is om te leren, werkt dat als vanzelf een growth mindset in de hand. Daardoor richt de deelnemer zich veel meer op het proces – en minder op het resultaat. Leren op zichzelf is dan al de beloning.’

In de praktijk hebben we echter vaak meer waardering voor iemands prestatie en niet voor de persoonlijke groei die iemand doormaakt. Zonde! Dus: probeer vanaf nu om vaker oog te hebben voor het proces en het leren zelf, en niet alleen voor de resultaten. Van der Schaaf beseft dat dit in de praktijk makkelijker is gezegd dan gedaan, want veel leiders sturen nog altijd op resultaat. Daar worden ze immers zelf ook op afgerekend. ‘Maar werk je vanuit het vertrouwen dat je iets leert beheersen, dan heeft dat aantoonbaar effect dat je uiteindelijk ook beter gaat presteren.’

Tip 3: stem je doel af op je drijfveren

Stel jij jezelf vaak doelen die je uiteindelijk niet haalt? Grote kans dat je niet het juiste doel voor ogen hebt, stelt De Boer. ‘Vraag jezelf eens af wat het doel achter je doel is. Waaróm wil je iets bereiken? Stel dat het lukt, wat levert het je dan op? De verbinding met de behoefte of waarde achter het doel is de werkelijke drijfveer en zorgt daarmee voor motivatie. Door het doel te verbinden met je drijfveren overkom je mogelijk aanvankelijke weerstand, en maak je juist energie los.’

Tip 4: hak je doel in kleine stapjes

Wil jij het liefst in één keer de hele berg beklimmen? Daar hebben mensen met een fixed mindset vaak last van, stelt Van der Schaaf. ‘Maar dat lukt natuurlijk nooit. Dat is een manier om jezelf te ondermijnen. Je voedt dan de gedachte: zie je wel dat ik het niet kan. Hak daarom liever je doel in kleine, haalbare stapjes. Oefen kort en vaak, liever dan lang en weinig. Nog effectiever is het om je acties te koppelen aan je eigen routine.’ Tiny habits noemt de Amerikaanse auteur en onderzoeker BJ Fogg dit: kleine, haalbare acties die bijdragen aan het grote doel. 

Tip 5: vier je successen (hoe klein ook!)

Geef jezelf eens wat vaker een schouderklopje, adviseert De Boer. ‘Complimenteer direct na het leren en experimenteren je eigen inzet. Vier de stappen die je maakt. Vaak zien we vooral wat er nog niet is, in plaats van alle stappen die we al hebben gezet. Probeer elke maand terug te kijken. Hou bijvoorbeeld een logboek bij met wat je leert. Zo zie je welke stappen je maakt. Dat geeft energie.’ 

Tip 6: leer briljant te mislukken

‘I have not failed, I’ve just found 10.000 ways that won’t work’, aldus Thomas Edison bij de uitvinding van de gloeilamp. Dit voorbeeld geeft perfect weer wat briljant mislukken is: leren van wat er fout gaat. De Boer: ‘We zijn vaak bang om te falen, willen het koste wat kost voorkomen. Maar als je echt je best hebt gedaan – je hebt nagedacht over je doel, de risico’s ingeschat, een plan van aanpak gemaakt en je inzet getoond – en iets lukt niet, dan is dat een uitgelezen kans om te leren. Je falen is dan namelijk niet verwijtbaar. Dat noemen we briljant mislukken. En briljant mislukken is de ultieme bron van innovatie.’

Wat dit soms lastig maakt, is dat we vaak van jongs af aan al geconditioneerd zijn om te moeten presteren. Van der Schaaf: ‘Als je niet presteert, dan ben je niet goed genoeg, denken we. Terwijl: als je jouw prestatie loskoppelt van wie jezelf bent, dan zegt het niets over jouw waarde als mens, maar stimuleer je juist het leerproces.’ Dat is voor veel mensen best ingewikkeld, merkt ze in de trainingen die ze erover geeft. ‘Maar als je ermee oefent, kun je er ook juist veel energie van krijgen. En als je meer bewust wordt van je fixed en growth mindset, versterk je ook je lerend vermogen en vooral ook het plezier in leren.’

Tip 7: maak een specifiek plan

Met alleen de intentie uitspreken dat je iets gaat doen, kom je er niet. Je hebt een concreet plan nodig: wanneer, waar en hóe ga je je doel bereiken? Van der Schaaf raadt aan om daarbij ‘implementatie-intenties’ te gebruiken: ‘Als ik een situatie X terecht komt, doe ik Y.’ Hoe specifieker en hoe concreter je het opschrijft, hoe groter de kans dat je ook daadwerkelijk in actie komt. Dit wordt nog sterker als je het gaat visualiseren, zegt De Boer: ‘Probeer visueel jezelf voor te stellen wat je in een bepaald geval gaat doen. Dat triggert enorm als de situatie zich daadwerkelijk voordoet.’

Tip 8: spreek jezelf positief toe

Jezelf positief toespreken staat niet voor niets in alle psychologieboekjes, zegt Van der Schaaf. ‘Al is het een beetje tricky, want tegen jezelf zeggen ‘Ik kan het!’ kan ook een fixed mindset triggeren, omdat het de focus op presteren legt. Als het dan toch niet lukt, werkt het juist tegen je.’ Daarom is het beter om positieve affirmaties te kiezen die gericht zijn op je eigenwaarde en wie je bént, in plaats van wat je doet, zoals: ik geloof in mezelf, ik accepteer mezelf zoals ik ben, ik geef het beste van mezelf’. Zeg dit elke dag tegen jezelf, bijvoordeeld ‘s ochtends bij het tandenpoetsen, want zulke self talk helpt vooral als je het regelmatig doet.

Tip 9: vraag hulp

Je hoeft het niet alleen te doen. ‘Mensen met een sterke fixed mindset hebben vaak onbewust dit idee’, zegt Van der Schaaf. ‘Ze willen constant laten merken dat ze het kunnen, zijn bang om door de mand te vallen. Maar dat leidt ook tot een heel vernauwd beeld.’ Weet dat er altijd mensen zijn die je willen helpen. Zoek die op en vraag hulp. Dit geeft je niet alleen nieuwe ideeën, maar maakt het leren meestal ook meer ontspannen. ‘Soms is het alleen al voldoende om het erover te hebben. Het is echt idioot om te denken dat je alles in je eentje moet bedenken.’

Tip 10: ontdek hoe leuk leren is!

Zie jij leren vooral als gedoe? Ga dan juist iets leren waar je alleen maar plezier in hebt. Of dat nu pingpong is, de Argentijnse tango, tuinieren of koken. Maakt niet uit, als je iets gaat leren puur voor de lol van het doen, train je de growth mindset al, stelt De Boer. ‘Met zoiets als de tango heb je meestal geen prestatiedoel. En zo leer je dat leren leuk kan zijn. Die positieve leerervaring kun je dan weer makkelijker inzetten daar waar het wat lastiger is. Zeker als je ook op dat leren reflecteert. Want ook die cursus Italiaans is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan. Wat deed je toen het tegenzat? Wat maakte dat je toen doorzette? Heb je misschien om hulp gevraagd? Als je hierop actief reflecteert, merk je dat je vanuit een growth mindset handelt. En dat kun je dan mooi actief inzetten bij de volgende uitdaging in je werk.’

Verder met jouw growth mindset?  

Dat kan bijvoorbeeld met onze training Introductie in handelen vanuit een growth mindset of Bewust handelen vanuit een growth mindset. Wil je meer weten over deze of andere trainingen? Neem dan contact op met ons via 035 200 5215 of info@bvo.nl. We staan je graag te woord.