‘Nee’ is ook een antwoord

Wil je net je pc afsluiten, staat die ene collega wéér aan je bureau. Of heb je al weken geleden dat etentje gepland, vraagt je leidinggevende je net op die dag om over te werken. In zulke gevallen wil je gewoon ‘nee’ kunnen zeggen. Maar dat is vaak lastig.

Lief en aardig blijven

Meteen maar even met de deur in huis vallen: we zeggen liever ‘ja’ dan ‘nee’. Daar zijn vele redenen voor, maar de belangrijkste is misschien wel dat we ‘nee’ zeggen associëren met negativiteit. We willen anderen niet teleurstellen.

Sterker nog, als de door en door sociale wezens die we zijn, willen we dat anderen ons lief en aardig vinden. Vooral veel vrouwen (61%) zijn daar gevoelig voor, zo blijkt uit een groot onderzoek van VIVA. En ja, nee zeggen wordt nu eenmaal niet zonder meer als lief en aardig ervaren.

Hoger risico op burn-out

Toch moeten we van dat meegaande gedrag af, vinden succesvolle ondernemers als Kenny Nguen en Derek Sivers. Want, en Steve Jobs zei het eerder al, wie ja zegt terwijl hij eigenlijk nee wil zeggen, is hartstikke aardig voor anderen, maar heel onaardig voor zichzelf. Dodelijk dus voor je focus en persoonlijke ontwikkeling.

Bovendien, zo stelt Nguen in zijn TED Talk, hebben mensen die nooit nee durven of kunnen zeggen een beduidend hoger risico op een burn-out. Logisch ook, want door ja te zeggen tegen iets waar je eigenlijk nee tegen wilt zeggen, verhoog je je workload op een heel onprettige manier. Je creëert zo namelijk psychische druk en frustratie voor jezelf. En ondertussen moet je dus ook nog door buffelen om al het (extra) werk op tijd af te krijgen.

Hoe zeg je ‘nee’?

‘Nee’ zeggen dus: je weet dat je het vaker moet doen, maar in de praktijk blijkt dat toch moeilijk. De kunst is om ‘nee’ te zeggen en toch aardig te blijven. Dit driestappenplan kan je daarbij helpen:

1. Verander je autoresponse

Uit onderzoek van de American Psychological Association blijkt dat we er van nature naar neigen om ja tegen anderen te zeggen. Zo lopen we namelijk het minste risico om asociaal gevonden te worden. De eerste stap naar nee zeggen is dus: je natuurlijke autoresponse veranderen. Dat kun je het beste doen door tijd te kopen: zeg dat je er even over na wilt denken en dat je er snel op terugkomt. Maak meteen een aantekening in je agenda, zodat de ander ziet dat je betrouwbaar bent.

2. Kies je perfecte ‘nee’

Goed, nu heb je tijd gekocht. Maar eigenlijk weet je al: dit wil ik niet doen. Ik heb er geen tijd voor, en ook geen zin in. Denk dan na over wat de perfecte ‘nee’ zou kunnen zijn. Een paar opties:

• De afzegvariant: ‘Ik heb in mijn agenda gekeken, maar er is een en ander verschoven binnen een lopend project waardoor het niet past’
• De uitstelvariant: ‘Ik heb er nu even geen tijd voor, maar over een week misschien wel.’ Voordeel: je komt niet bot over en je legt het initiatief weer bij de vrager
• De doorverwijzingvariant: ‘Ik beschik eigenlijk niet over de kwalificaties om te doen wat je vraag, maar misschien heb je hier wat aan’. Door de vrager bijvoorbeeld naar een website, een boek of een andere persoon door te verwijzen, kom je toch behulpzaam over.

Welke optie je kiest, is natuurlijk afhankelijk van jouw (inter)persoonlijke situatie.

3. En weer door…

Heb je ‘nee’ gezegd, ga dan niet terugkijken en mijmeren over hoe de ontvanger jouw antwoord mogelijk heeft ontvangen. Maak je er ook vooral niet druk om. Je bent voor jezelf opgekomen en dat heb je op een vriendelijke manier gebracht. Waarschijnlijk heb je iemand ook echt verder geholpen, maar dan zonder dat het jou kostbare tijd heeft gekost. Geniet ervan. En ga daarna vooral weer door met je eigen ding. 

Nieuwsgierig naar meer?

Wil je meer weten over hoe je nee kunt zeggen en op die manier investeert in je focus en persoonlijke groei? Kies dan voor een training als Timemanagement, Timemanagement voor Leidinggevenden, Professioneel Zelfmanagement of Projectmanagement.