9 oktober exclusieve masterclass ''Dirigeren voor Bestuurders''

De Boertiengroep heeft in samenwerking met NDC en het Arcade Ensemble een exclusieve masterclass leiderschap ''Dirigeren voor Bestuurders"' ontwikkeld.

Exclusief!

Sommige dirigenten weten hun orkesten tot grote hoogten te brengen waar anderen nét niet de samenklank weten te bereiken om tot een topprestatie te komen. Welk ‘geheim’ schuilt er achter een groot dirigent?

Op 9 oktober organiseert de Boertiengroep voor en met NCD (de Nederlandse vereniging voor Directeuren en Commissarissen) en in samenwerking met Het Arcade Ensemble een Masterclass Dirigeren voor Bestuurders. De inschrijving gaat via NDC.
Hier vindt u alle informatie.

Dienend leiderschap, een nieuwe werkvorm

Het Arcade Ensemble brengt klassieke muziek op een innovatieve en verrassende manier tot leven. Mensen raken en aan zich verbinden, dat is de ambitie van deze groep getalenteerde musici. De Boertiengroep herkent zich hierin. Het Arcade Ensemble ontmoet de Boertiengroep in een geheel nieuwe werkvorm. Een verslag van deze bijzondere bijeenkomst door senior trainer/adviseur Pieter Stein.

''Het begint met het stemmen van de instrumenten, heerlijk geluid dat me een bijna 50 jaar terugbrengt naar de tijd dat ik in de Deventer schouwburg naar het Overijssels Symphonieorkest luisterde. Een mannetje van 15 met een blauwe blazer aan en een grijze pantalon, slik ...''

De ouverture

Boccherini is het voorgerecht, gespeeld door twee violen en één cello. Collega Jakob van Wielink leidt de sessie, met als thema dienend leiderschap, in voor een zestal strategisch leidinggevenden. Luisteren, empathie, het geheel beseffen, verbinden en ook richting geven, maar zonder te commanderen, eerder door mensen uit te nodigen. Wat doet muziek met je vraagt Jakob? De reacties zijn divers: geraakt worden, ontroeren, uitgenodig worden om te dromen, melodie is belangrijk, de kunst van het weglaten, muziek brengt mij in beweging, ik heb niet zo heel sterke verbinding met muziek maar er gebeurt wel iets met mij. Dirigent Chris Pouw vraagt de deelnemers geluid te maken. Adem is de basis voor geluid en beweging. En voor dirigeren. Zo brengt de musicus rust en ontspanning in zijn lichaam en kan hij toch (of juist?) energie opbrengen. Is er verbinding tussen de musici en de deelnemers? Wil je de musicus aanraken? Het mag. Een deelnemer is stellig in zijn "Nee, absoluut niet!" Een ander ligt op de grond tussen de deelnemers om verbinding te voelen. Zo voelt het als een warm bad. Er ontstaat meer contact en openheid tussen spelers en deelnemers.

Persoonlijke ruimte is belangrijk, het maakt uit of je voor of achter iemand staat. Voel ik me uitgenodigd in de cirkel van musici of breek ik in? Oogcontact, het vriendelijke gezicht. Iemand voelt de verbinding door de muziek. Zij heeft geen moeite om achter de speler te staan, want voelt de verbinding toch. Dienend leiderschap gaat over luisteren, aansluiten, gewaar worden. De voorbereiding die hier vorm krijgt, bestaat uit je eigen lijf als een instrument stemmen. Mocht er hierna een zakelijk overleg zijn, dan is de verbinding al gemaakt. Zelfs taart en koffie kunnen hier als contactbevorderaars niet tegenop. Ervarend hoe het is om tussen het orkest te staan, stuiten we op paradoxen als je concentreren op je taak of op contact maken. Je werkt met broos materiaal, hoe stevig mag je sturen of ben je eerder volgend? Handel Concerto II Andante Larghetto swingt er stevig in na een korte pauze. De musici, in de leeftijd van 20 tot 30 jaar, zijn afgestudeerd aan conservatoria in Den Haag en Utrecht.

Het echte werk

De spelers zetten ongeconcentreerd, aarzelend en rommelig in. De eerste leider staat voor de groep, knikt bemoedigend en lacht vriendelijk. De spelers spreken hun behoefte uit aan input en initiatief van zijn kant. Welke waarde voegt de leider eigenlijk toe? Een orkestlid vertelt dat hij hoe dan ook informatie geeft. De tweede leider voelt de muziek van binnen en probeert met zijn ogen bij de spelers onder de huid te kruipen. Bij de volgende poging gaat hij meer in zijn gevoel zitten en subtieler om met de spelers, die zich uitgenodigd voelen tot kleurrijk intens samenspel. Leider drie geniet zichtbaar van het vrolijke stuk. Hij voelt het stuk als een warme douche. Is hij de leider of de genieter? Bij de tweede poging brengt hij de spelers tot articulatie, informatie, dynamiek en lots of fun. Hij trekt veel aandacht naar zich toe, wat voor sommige spelers leuk is maar voor anderen juist afleidt van aandacht voor elkaar. Door gas terug te nemen brengt hij in poging drie meer intimiteit. Of hij in de laatste try zijn handen wil thuislaten? Dat voelt onthand. Hij vertelt "now I stop acting myself" en heb ik meer rust en aandacht voor de spelers. Leider vier komt op. Vriendelijk genietend van wat hij krijgt, lijkt hij de spelers te willen uitnodigen. De leider vertelt: "ik kon het op een zeker moment niet meer volgen." De spelers hebben op dat moment behoefte aan leiding vertellen ze. Zijn muzikale vermogens zijn beperkt tot hummen en meebewegen, vertelt de leider. Spelers vragen hem om aandacht, maar meer vanuit gevoel dan vanuit het hoofd. Kun je jezelf laten dragen door de spelers? De spelers willen je strelen met hun muziek, sta het toe en ontvang wat ze willen geven. De feedback voor hem is of je echt ja zegt tegen je gevoel en daarop durft te vertrouwen. Leider vijf  kijkt de spelers verwachtingsvol aan. Ze voelen zich uitgenodigd. De leider dirigeert nu met de rug naar de spelers, beweegt en danst op de muziek. De spelers voelen het als een feestje en prettig om voor haar te spelen. Leider zes is de hekkesluiter. De tijd dringt, wat een zekere schaduw werpt over de sessie. Hij voelt geen verbinding bij het spel, de energie lijkt er wat uit. Hij nodigt de spelers terug te gaan naar hun piekmoment van de ochtend. Een sterk effect is het gevolg en de focus en intensiteit komen terug.

Naspel

Na afloop van de ochtend, die door tijdgebrek wat abrupt eindigt, bedenk ik me dat ik getuige ben geweest van een bijzondere ervaring. Kwetsbaar voor de leiders, inspannend voor de spelers. Het maakte indruk, en ik was verrast door de helderheid en de kracht van de feedback die de musici gaven. Is dit een mogelijke andere manier om als musicus geld te verdienen, door jezelf als oefen/speelmateriaal beschikbaar te stellen aan leiders die hun leiderschapskwaliteiten willen ontplooien? Het smaakte naar meer en prikkelde de fantasie en ik kreeg er zin in om het concept (mede) verder te ontwikkelen. Interessant vind ik het onderzoeken en benoemen van de interactie tussen de spelers en de leider en wat de leider dan toevoegt aan de toch al voortreffelijk spelende musici. En boeiend is ook wat je als leider van de inhoud (muziek in dit geval) moet weten om toegevoegde waarde te hebben.

Dienend leiderschap is een visie op leiderschap die oorspronkelijk geformuleerd is door Robert Greenleaf, voormalig Director Of Research bij AT&T (Servant Leadership: A Journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness, 2002). Kenmerkend voor de dienend leider is zijn of haar zorg om mensen en de context waarin zij verkeren. Dienend leiderschap is een vorm van transitioneel management die gericht is op het vinden en realiseren van duurzame oplossingen. Dienend leiders zijn betrokken op zowel de gemeenschap als op het individu. Zij hebben het vermogen om te luisteren naar en zich te verplaatsen in anderen, en hen te stimuleren in hun groei. Zij gedragen zich als "rentmeesters", dat wil zeggen dat zij goederen of andere waardevolle zaken, die anderen aan hen toevertrouwen, zorgvuldig beheren.

Auteur: Pieter Stein